De Week van de grafimedia is bedoeld om jonge mensen te informeren en te ervaren hoe het is om te werken in de Grafimedia branche.
In de week van 29 september tot en met 4 oktober 2025 gaan diverse bedrijven hun deuren openen om geïnteresseerden kennis te laten maken en gelijktijdig bedoeld voor het werven van nieuw personeel in deze branche.
Gezien ik ook mijn ervaringen heb opgedaan bij drukkerijen en copyshops, wil ik graag inhaken op dit onderwerp.
Voor deze campagne heb ik een logo mogen ontwerpen. Mijn inspiratie en opdracht om met de kleuren te werken in de huisstijl van Indruk. Dit zijn de 4 drukkerskleuren CMYK.
Drukwerk is gemaakt met de 4 kleuren inkt. Vroeger was dat verf, en daarom heb ik voor in het logo een mengsel gemaakt en als ondergrond gebruikt. Daarnaast wordt er gebruikt gemaakt van de juiste pixels en heb ik de tekst grafimedia met een halftone gemaakt om de pixels te illustreren. Zo is het logo voor ‘Week van de Grafimedia’ tot stand gekomen. Het heeft een retro jaren ’50 sfeer. Dat zul je ook tegenkomen in het drukwerk zoals poster, flyers en advertenties.
Aanleveren drukwerk
Waar moet ik rekening mee houden met het aanleveren van drukwerk? Ik geef je veel voorkomende situaties in het technisch DTP (Desktop Publishing) aanleveren van bestanden:
- Kleuren: RGB of CMYK
- Resolutie: pixels en grootte van bestanden
- Snijtekens of stans
- Witrand, afloop en overdruk.
Kleuren
Zoals eerder vernoemd gebruiken we 4 kleuren in drukwerk of we gebruiken 1 tot 3 PMS kleuren. PMS staat voor Pantone Matching System.
! Er bestaan ook RAL kleuren, maar deze worden gebruikt in de interieur industrie voor o.a. verf of stof.
PMS zijn kleuren gemixt of ontworpen voor drukwerk met eigen codes. Coated of uncoated (glimmend of mat) en bestaat naast ontelbare kleuren en tinten ook fluor en metaalkleuren zoals zilver en goud. Teveel om op te noemen.
Maar zodra je kleuren in elkaar laat overvloeien worden ze omgezet in CMYK omdat dat de drukgang versimpeld.
Ga je drukken of printen?
Is ook wel belangrijk. Bij drukken krijg je te maken met drukplaten en printen spreekt voor zich, ook goedkoper.
Drukken is voor grote, hoge kwalitatieve oplages (minimaal 1000x).
Printen is voor kleine oplages (kan al vanaf 10x tot 2000x). Kwaliteit is bijna niet te vergelijken met drukwerk.
Maar wel goed om te weten dat drukwerk bij hele grote oplages wel goedkoper is, denk aan oplages van 20.000x
RGB kleuren worden bij drukken ook omgezet, alleen is het beter dat zelf aan te passen in het bestand. Anders krijg je kleurverschil die je niet op het beeldscherm ziet, maar wel in je drukwerk, en dan is het al te laat, wat dat is jammer van je resultaat en kosten.
Dus zorg dat je meteen met PMS of CMYK kleuren werkt, dan kom je ook niet voor verrassingen te staan. RGB zijn echt bedoeld voor internet of HEX kleuren (#ff0000 bijvoorbeeld, dit is wit)
Wil je meer weten wat kleuren met je brein doet en welke betekenissen we geven aan kleuren? Lees dan mijn blog.
Resolutie van afbeeldingen
Niets is zo makkelijk om een foto van internet af te plukken (denk aan de auteursrechten…), maar sta je er bij stil hoe groot de foto is? Een foto van bijvoorbeeld 300 pixels van 72 dpi kun je niet opblazen naar een leuke poster van A2 formaat (even lekker overdrijven, maar gebeurt wel als je er geen idee van hebt). Je krijgt te maken met pixels die je opblaast. Het beeld wordt onscherp.
Er zijn talloze websites waar je een stockfoto kunt downloaden, vrij of betaald. Bij vrije beelden kan het zijn dat je nog wel de naam van de fotograaf moet vermelden, maar dan weet je zeker dat de resolutie goed is en een scherp beeld hebt. Of je gaat zelf aan de gang met je fototoestel of je huurt een fotograaf in. En tegenwoordig is AI ook heel handig.
Het beste is om beeldmateriaal te gebruiken die voor echte grote producten zoals banners en beurswanden zoveel mogelijk in de originele formaat of 10% opgemaakt met 300 dpi (dots per inch). Vaak zijn dat soort foto’s ook gelijk 20 tot 50 mb en dan zit je goed. Voor flyers is een foto van 2 tot 10 mb meer dan genoeg, dan is 72 dpi niet erg, maar liever 150 dpi.
Foto’s zijn over het algemeen ook JPEG. Raw is vers uit de camera en van daaruit nog bewerkbaar. Maar PNG zijn lage resolutiebeelden, bedoeld voor illustraties en beeld met transparantie (zie logo hierboven) die geen witte achtergrond hebben, deze zijn voor internet bedoeld. Beter gebruik je dus geen PNG beelden die minder dan 1 mb zijn (100 kb) voor drukwerk.
Snijtekens of stans en rillijnen
Het DTP technisch opmaken van bestanden die gedrukt of geprint worden zijn eerst opgemaakt met snijtekens en eventueel met meer informatie. Maar wij houden het even op simpel. Deze snijtekens geven aan dat het bestand van afloop heeft, in drukkerstermen heet dat ‘bleed’. Dat kun je hierboven zien. Het wordt op een grotere papierformaat afgedrukt en daarna ‘schoongesneden’ waardoor je document die mooie kleurafloop van het papier krijgt.
Bij een gevouwen flyer wordt er ook een rillijn (vouwlijn) aangegeven. Zie het werkbestand van de ronde flyer.
Bij bijzondere maten, denk aan de bierviltjes of verpakkingen, dan gebruikt men een stansmes. Bij het werkbestand zie je de rode lijnen, dat zijn de daadwerkelijke snijranden. Dit zijn wel de duurdere versies van drukwerk, maar wel de leukste. Je wilt indruk maken of niet.
Witrand, afloop en overdruk
Dat brengt me op het laatste punt. Je kunt dus een bestand met afloop opmaken, of een witrand. Als dit dan op A4 is bijvoorbeeld, dan hoeven er geen randen afgesneden te worden. Een witrand is het mooist als het minimaal 5 mm (0,5 cm) of breder is en druktechnisch het beste/goedkoopste. Als je naar de flyer kijkt hierboven, dan zie je dat er tekst over het gele vlak is gedrukt. En de witte tekst van het Indruk logo. De zwarte tekst op het gele vlak heet ‘overdruk’. Eerst wordt het geel gedrukt en met een aparte plaat zwart over het geel. Als men dat vergeet in de opmaak, dan zie je dat in je drukwerk. Wat je dan krijgt is dat de tekst eerst wordt uitgespaard in het kleurvlak en dan moet je de zwarte drukplaat precies erop drukken. Als het iets afwijkt dan zie je wit rond de letters. Dus dat wordt wel heel erg precisiewerk. Daarom gebruik je overdruk. Dat geldt helaas niet als de tekst lichter is qua kleur dan het vlak. Als je kijkt naar de ronde flyer, dan zie je rechts lichtblauw over magenta en zullen ze het moeten uitsparen, dus daar zullen ze wel een problemen ondervinden. ! Dit werkbestand is slechts een voorbeeld en is ook niet gekozen als drukwerk. Daarom is printen goedkoper, omdat je geen drukplaten nodig hebt. Ligt er natuurlijk wel aan wat de oplage is die je nodig hebt.Campagne materiaal
Voor Week van de Grafimedia heb ik niet alleen een logo en flyer gemaakt, maar mocht ik ook posters, shirts, beachvlag en advertenties maken. Zo leuk om te zien wat deelnemende bedrijven hebben gedaan om ‘Week van de Grafimedia’ tot zijn recht te laten komen. Ook waren er aardig wat belangstellenden. Dus volgens mij was dit een geslaagde week!
